Postnatale aspecten
Verzorging
- Na de bevalling word je verzorgd door de vroedvrouw.
- Zij controleert je gezondheidstoestand en die van je baby.
- De verblijfsduur bij een vaginale bevalling bedraagt 3 nachten, te tellen vanaf de bevalling.
Na een keizersnede
- Dag 0: opfrissing in bed, je mag eten zodra je kan
- Dag 1: pijnpomp en verblijfssonde worden verwijderd. Je kan proberen om op te staan en een douche te nemen. Doe het rustig aan en vraag hulp. Je krijgt systematisch pijnstilling.
- Dag 0-5: je krijgt anticoagulantia (inspuiting om bloedklonters/flebitis tegen te gaan) omdat je iets minder mobiel zal zijn. Je krijgt ook compressiekousen.
Goed om weten
- De verblijfsduur bij een keizersnede bedraagt ongeveer 5 nachten.
- Beweeg voldoende je tenen, voeten en benen als je in bed ligt om de bloedcirculatie te bevorderen.
- Als een resorbeerbare draad werd gebruikt tijdens de keizersnede, dient deze niet verwijderd te worden. Eventueel kunnen de uiteinden afgeknipt worden. Als er hechtingen werden gebruikt die niet spontaan oplossen, worden deze verwijderd na advies van de gynaecoloog. Meestal is dit op dag 6 of 7 na de bevalling. Je dit vragen aan de vroedvrouw die jullie thuis opvolgt.
- Net na de bevalling is het mogelijk dat je moeilijkheden hebt om urine op te houden als je lacht, hoest of niest. De kinesist zal je oefeningen aanleren om je bekkenbodemspieren te verstevigen. Als je na 6 weken nog last hebt, dien je dit te melden aan je gynaecoloog of huisarts bij de nacontrole. Je bekkenbodemspieren trainen, bevordert een goed herstel.
Lichamelijke veranderingen
- De eerste 2 dagen verlies je zuiver rood bloed.
- Nadien verandert het verlies van een bruin naar geelachtig tot wit slijmerig verlies.
- Het bloedverlies duurt ongeveer 4 tot 6 weken, eventueel korter bij borstvoeding.
Goed om weten
- Als het bloedverlies een onaangename geur heeft, laat je dit best controleren door je huisarts of gynaecoloog.
- Het is normaal als je eerste maandstonden overvloediger zijn. Ververs regelmatig de maandverbanden en gebruik de eerste weken geen tampons.
- De knip wordt met verteerbare draad gehecht. De verteerbare draadjes vallen uit na ongeveer 1 à 2 weken.
- Het zwaartegevoel ter hoogte van de knip kan je nog een tijdje voelen.
- De wonde is na ongeveer 6 weken genezen.
Verzorging wonde
- Je kan gebruik maken van het toilet met ingebouwde sproeier en droger om de episiotomie en bilnaad te reinigen, of om het prikkend gevoel na het plassen te verzachten.
- De wonde kan aanvankelijk wat pijnlijk zijn. Hiervoor krijg je pijnstillers en ijszakjes.
- De pijn wordt veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder.
- Deze samentrekkingen treden kort na de bevalling op en kunnen 3 tot 4 dagen duren.
- Ze zijn krachtiger bij het geven van borstvoeding en naarmate het om een tweede of meerdere kind(eren) gaat.
- Moeilijke stoelgang kan ontstaan zowel tijdens als na de zwangerschap.
- Tijdens de zwangerschap komt dit voor door de productie van zwangerschapshormoon.
- Na de bevalling hebben sommige vrouwen veel last van de hechtingen waardoor ze schrik hebben om naar het groot toilet te gaan.
Tips
- Voel je drang om naar het toilet te gaan, ga dan meteen en pers niet te hard.
- Veel water drinken bevordert de stoelgang.
- Beweeg voldoende.
- Eet vezelrijke producten en laxerende voeding zoals peperkoek, speculoos en fruit. Vraag vezels aan de vroedvrouw.
- Als je last hebt of nog geen stoelgang hebt kunnen maken bij ontslag, vraag je raad aan de vroedvrouw of arts.
- Hemorroïden kunnen tijdens de zwangerschap ontstaan door een moeilijke stoelgang of door het mee persen tijdens de bevalling.
- Samen met de gynaecoloog wordt de meest geschikte behandeling opgestart (zoals zalf of medicatie).
Na de bevalling kan plassen pijnlijk zijn, zeker als er nog wat kleine scheurtjes in de schaamlippen zijn.
Tips
- Giet tijdens het plassen wat lauw water over de schaamlippen.
- Houd de schaamstreek zo zuiver mogelijk en ververs regelmatig je maandverband
- Gebruik het spoeltoilet.
- Tijdens het verblijf toont de kinesist bekkenbodemspieroefeningen en krijg je een handige samenvatting mee naar huis.
Seksualiteit en anticonceptie
- De geboorte van een baby is een ingrijpende gebeurtenis.
- Niet alleen het dagelijkse leven verandert, maar ook je seksuele beleving. Neem daarom tijd voor elkaar.
- Bespreek de nieuwe situatie en respecteer elkaars gevoelens. Hiervoor staan ook professionals klaar (arts, seksuoloog, vroedvrouw, …).
- Wens je anticonceptie? Overleg voor het ontslag of bij nacontrole met je gynaecoloog wat voor jou een geschikt voorbehoedsmiddel is en wanneer je hiermee kan starten.
- De keuze van een geschikt voorbehoedsmiddel is afhankelijk van het al dan niet geven van borstvoeding en jouw voorkeur.
Psychologische aspecten
De geboorte van jullie kindje is voor jou en jouw partner een ingrijpende gebeurtenis. Jullie zijn ouders geworden en zullen elk een andere rol invullen. Daarbij vraagt de baby veel aandacht, liefde en tijd. Je kan stress ondervinden door uitputting na de bevalling en een onderbroken nachtrust. Daarnaast kan je ook angst of onzekerheid voelen over jouw nieuwe rol. Al deze factoren maken deze periode moeilijker. Daarom kan dit zich uiten in plotselinge en onverklaarbare huilbuien, ook wel de ‘babyblues’ genoemd. Meestal vindt de babyblues vanaf de derde dag na de bevalling plaats. Weet dat dit een normaal gevoel is!
Tips
- Onderdruk het huilen niet en ventileer bij een vertrouwenspersoon. Praat erover.
- Rust voldoende. Om je rust te garanderen, vragen wij om de vooropgestelde bezoekuren te respecteren.
- Heb je behoefte aan meer rust, hang dan het bordje met ’graag kort bezoek’ aan de deur.
- Gun jezelf de tijd om te wennen aan dit nieuwe leven.
- Zit je niet goed in je vel of voel je je niet begrepen door je omgeving? Raadpleeg dan een deskundige (vroedvrouw aan huis, huisarts, psycholoog…)
- Vraag hulp bij het huishouden, de boodschappen, … of overweeg kraamhulp. Je krijgt vaak een deel terugbetaald door de mutualiteit of hospitalisatieverzekering.
- Neem naast het huishouden en de zorg voor je kindje nog tijd voor jezelf.