Microbiologische onderzoeken

Materiaal

• Fles aërobe cultuur (blauw)
• Fles anaërobe cultuur (paars)
• Fles pediatrische afname (roze)

Afname

• Huid grondig desinfecteren (1 minuut) met alcohol ontsmetting of Isobetadine. Desinfectie centrifugaal rond de punctieplaats uitvoeren.
• Niet meer met de vingers palperen na het ontsmetten.
• Rubberen dopjes van hemocultuurflessen desinfecteren.
• Gebruik bij voorkeur een vleugelnaald en houd de bloedkweekfles lager dan de naald. Zet de bloedkweekfles rechtop tijdens het vullen om het volume goed te kunnen aflezen

Afname volgorde

• aërobe fles (blauw)
• anaërobe fles (paars)
• andere bloedafnamebuizen

• Neem minimaal twee maal twee hemocultuurflessen af (8-10 ml per fles).
• Afname bij voorkeur vooraf aan het starten van de antibiotica.
• Bij voorkeur 2 maal prikken.
• Vermijd de afname via catheter.
• Hemoculuurflessen bewaren en zo snel mogelijk transport naar het laboratorium.

Identificatie

• Naam + voornaam + geboortedatum
• Datum+ tijdstip staalafnameoratorium

Transport

• Materiaal + volledig ingevulde laboratoriumaanvraag aan het laboratorium bezorgen.
• Afgeven aan de receptie laboratorium.
• Versturen via buizenpost in speciale containers om glasbreuk te vermijden.
• Stalen bewaren op kamertemperatuur en zo snel mogelijk transporteren naar het laboratorium.

Materiaal

• Steriel potje
• Steriel potje geschikt voor afname via aspiratie

Afname

Sputum

• Een ochtendstaal  levert het beste materiaal, het is belangrijk dat de patiënt door het hoesten een staal uit de diepe luchtwegen produceert.
• Speeksel en postnasale secreties zijn geen geschikt staal.
• Potje goed dichtschroeven.
• Materiaal gekoeld bewaren en zo snel mogelijk transporteren naar het laboratorium.
• Beoordeling van de staalkwaliteit en onderscheid van speeksel: om de kwaliteit van het staal te kunnen inschatten, dient de Gramkleuring te worden beoordeeld op de aanwezigheid van neutrofielen.

Trachea aspiraat

• Staal uit diepe luchtwegen bekomen door aanzuigen via een steriele suctie-catheter.
• Potje goed dichtschroeven.
• Materiaal gekoeld bewaren en zo snel mogelijk transporteren naar het laboratorium.

Bronchusaspiraat

• Staal gecollecteerd via bronchoscopie.
• Staal collecteren in steriel recipiënt.
• Potje goed dichtschroeven.
• Materiaal gekoeld bewaren en zo snel mogelijk transporteren naar het laboratorium.

Identificatie

• Naam + voornaam + geboortedatum
• Datum+ tijdstip staalafname

Transport

• Materiaal + volledig ingevulde laboratoriumaanvraag aan het laboratorium bezorgen.
• Afgeven aan de receptie laboratorium.
• Versturen via  buizenpost.
• Stalen van buiten het laboratorium worden opgehaald.

Materiaal

• spatel
• e-Swab met vloeibaar Amies transportmedium

Afname

• De afname gebeurt met een fijne buigzame wisser.
• Haal de wisser en de tube met transportmedium uit de verpakking.
• Wisser via de neus aanbrengen ter hoogte van nasofarynx (tot weerstand wordt ondervonden).

• Wisser gedurende een 5-tal seconden roteren om de secreties te collecteren.
• De afname kan via een steriele catheter en een aanzuigsysteem gebeuren, de secreties worden gecollecteerd in een steriel recipiënt.
• Breng de wisser na de afname in de vloeistof  en breek het bovenste deel van de wisser af ter hoogte van de breuklijn en gooi dit deel weg.
• Draai de schroefdop opnieuw op een aseptische wijze op de buis en sluit goed af.
• Noteer de identiteit van de patiënt en afnameplaats op het label.
• Materiaal gekoeld bewaren en zo snel mogelijk aan het laboratorium bezorgen.

Materiaal

Steriele buis met schroefdop zonder additief.

Afname

• De afname dient onder strikte asepsie te gebeuren.
• Afname volgens de procedure lumbaalpunctie beschikbaar in het documentbeheersysteem van het ziekenhuis.
• Het vocht wordt bij voorkeur afgenomen in 3 verschillende buizen. Bij voorkeur wordt 1 ml afgenomen voor bacteriologische kweek, 3 ml voor cytologisch en biochemisch onderzoek, 2 ml voor onderzoek op zuurvaste staven of virussen.
• Na afname wordt het staal bewaard op kamertemperatuur en zo snel mogelijk naar het labo gebracht waar het steeds als een dringend staal wordt verwerkt.

Identificatie

• Naam + voornaam + geboortedatum
• Datum staalafname

Transport

• Materiaal + volledig ingevulde laboratoriumaanvraag aan het laboratorium bezorgen.
• Afgeven aan de receptie laboratorium.

Het onderzoek naar pathogenen gebeurt op basis van de klachten en het risico voor SOA van de patiënt. De klassieke kweek omvat het onderzoek naar gist, Trichomonas vaginalis, Gardnerella vaginalis, Streptokokken groep B, Neisseria gonorrhoeae en andere bacteriën indien in overmaat aanwezig: enterobacteriaceae, enterokokken, stafylokokken.

De cultuur van Ureaplasma urealyticum en Mycoplasma hominis gebeurt gericht volgens de aanduidingen op het aanvraagformulier.

Het opzoeken van Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoeae gebeurt via PCR techniek.

Volgende algemene opmerkingen zijn van toepassing:

• 1 uur voor afname niet urineren.
• Tijdens de menstruatie wordt bij voorkeur geen materiaal afgenomen.

Materiaal

• e-Swab met vloeibaar Amies transportmedium (roze dop)
• e-swab met fijne schacht met vloeibaar Amies transportmedium (oranje dop)
• Naald en spuit

Afname

• Staalafname na desinfectie van de omringende huid. Isobetadine of 70 % alcohol kan gebruikt worden als desinfectans.  Als alternatief kan het spoelen van de huid met steriel fysiologisch water gebeuren om uitwendige commensalen te verwijderen.
• Naald en spuit: afname van gesloten pus collectie. Na afname spuit goed afsluiten of overbrengen in steriele container. De inhoud van de spuit kan overgebracht worden in vloeibaar Amies transportmedium van e-Swab.
• E-Swab: haal de wisser en de tube met transportmedium uit de verpakking. Breng de e-Swab in contact met de te onderzoeken etter. Draai de swab over het te onderzoeken oppervlak, zorg ervoor geen gezonde huid te raken (vermijden van contaminatie met huidcommensalen). Zoveel mogelijk materiaal opnemen uit de diepte van de wonde.
• Breng de wisser na de afname in de vloeistof en breek het bovenste deel van de wisser af ter hoogte van de breuklijn en gooi dit deel weg.
• Draai de schroefdop opnieuw op een aseptische wijze op de buis en sluit goed af.

Identificatie

Noteer de identiteit van de patiënt en afnameplaats op het label.

Transport

Materiaal gekoeld bewaren en zo snel mogelijk aan het laboratorium bezorgen.

Materiaal

• Steriel potje
• Schilfers kunnen worden bewaard tussen twee draagglaasjes en hermetisch verpakt worden afgegeven.

Afname

• Haren: de aangetaste haren met een pincet uittrekken en in een steriel potje of tussen twee glaasjes brengen. Haren niet afknippen!
• Nagels: de aangetaste nagels zo kort mogelijk afknippen en in een steriel potje doen.
• Huidschilfers: van de aangetaste plaatsen de huidschilfers afkrabben en in een steriel potje brengen.
• Materiaal bewaren op kamertemperatuur en snel transporteren naar het laboratorium.

Identificatie

• Naam + voornaam + geboortedatum
• Datum+ tijdstip staalafname

Transport

• Materiaal + volledig ingevulde laboratoriumaanvraag aan het laboratorium bezorgen.
• Afgeven aan de receptie laboratorium.
• Versturen via  buizenpost.
• Stalen van buiten het laboratorium worden opgehaald.

Contactplaten-RODAC

Materiaal

• Contactplaten voor detectie en telling van bacteriën aanwezig op oppervlakken.
• De media bevatten componenten om frequent gebruikte desinfectantia te neutraliseren.

Afname

• Agarplaat openen en het oppervlak van de plaat goed aandrukken op het te testen oppervlak.
• Plaat eventueel op diverse oppervlakken aandrukken, de plaat nooit lateraal bewegen over het oppervlak.
• Deksel terugplaatsen.
• Plaat goed afsluiten, bewaren op kamertemperatuur en snel transport naar het laboratorium.

Identificatie

• Identificatielabel aanbrengen op de plaat.
• Datum+ tijdstip staalafname

Transport

• Materiaal + volledig ingevulde laboratoriumaanvraag aan het laboratorium bezorgen.
• Afgeven aan de receptie laboratorium.
• Versturen via  buizenpost.
• Stalen van buiten het laboratorium worden opgehaald.

In 2015 is het laboratorium overgeschakeld naar e-Swab met vloeibaar Amies transportmedium voor de afname van de stalen voor microbiologisch onderzoek.

Voordelen van het gebruik van de e-Swab

• Een hogere opbrengst van de flocked swab in vergelijking met klassieke wissers.
• De flocked swab is een wisser die bestaat uit duizenden korte nylon vezels met een borstelachtige structuur waardoor tijdens de collectie een grotere staalopname gebeurt.
• Het vloeibaar transportmilieu maakt het mogelijk om verschillende onderzoeken zoals bacteriële kweken, antigeentesten en PCR-testen uit te voeren op dezelfde staalafname.
• Het vloeibaar medium zorgt ervoor dat het afgenomen materiaal homogeen verdeeld wordt.

Afname

• Haal de wisser en de buis met het transportmedium uit de verpakking (stap 1 in figuur).
• Neem de staalafname bij de patiënt.
• Draai op een aseptische manier de tube met vloeibaar medium open.
• Breng de wisser in de vloeistof en breek de wisser af ter hoogte van de breuklijn en gooi het bovenste deel weg, de wisser blijft in de buis (stap 3 en 4 in figuur).
• Draai de schroefdop op de buis en sluit volledig (stap 5 in figuur).
• Noteer de patiëntidentificatie en de afnameplaats van de wisser op het label (stap 6 in figuur).